Przemiany demograficzne a ich wpływ na gospodarkę Brzozowa

# Przemiany demograficzne a ich wpływ na gospodarkę Brzozowa

Położony malowniczo w województwie podkarpackim Brzozów doświadcza obecnie fascynującego, choć niepozbawionego wyzwań, procesu przemian demograficznych. To niewielkie miasto, będące domem dla nieco ponad 7 tysięcy mieszkańców, stanowi interesujący przykład tego, jak zmiany w strukturze ludności bezpośrednio przekładają się na lokalną gospodarkę i perspektywy rozwoju. Czy kurczenie się i starzenie społeczności Brzozowa to wyrok, czy może szansa na redefinicję lokalnej tożsamości gospodarczej?

Brzozów się kurczy – demograficzna układanka

Liczby nie kłamią – Brzozów systematycznie traci mieszkańców. W ciągu ostatnich 15 lat populacja miasta zmniejszyła się z 7836 osób w 2009 roku do 7158 w roku 2024, co oznacza spadek o prawie 9%. Jeszcze bardziej niepokojący jest fakt, że w szerszej perspektywie, od początku XXI wieku, miasto straciło 7,5% mieszkańców.

Na ten proces składa się kilka czynników. Po pierwsze, w Brzozowie, podobnie jak w całej Polsce, rodzi się coraz mniej dzieci. W 2020 roku odnotowano 271 urodzeń przy 278 zgonach, co dało ujemny przyrost naturalny. To odzwierciedlenie ogólnopolskiego trendu, gdzie współczynnik urodzeń (7,2‰) jest znacząco niższy od współczynnika zgonów (10,9‰).

Ucieczka młodych i fenomen stuletnich pań

Drugim kluczowym elementem jest migracja. Młodzi mieszkańcy Brzozowa coraz częściej wybierają życie w większych ośrodkach miejskich – Rzeszowie, Krakowie czy Warszawie. Saldo migracji w powiecie brzozowskim utrzymuje się na poziomie około -133 osób rocznie, co oznacza, że znacznie więcej osób wyjeżdża niż przyjeżdża.

Ciekawostką jest fakt, że w 2020 roku w gminie Brzozów mieszkały aż 3 kobiety, które przekroczyły magiczną granicę 100 lat życia! To symboliczny, ale wymowny znak starzenia się społeczeństwa. W ciągu dekady liczba osób w wieku produkcyjnym w powiecie brzozowskim spadła o prawie 9%, co przekłada się na kurczący się rynek pracy.

Gospodarcze konsekwencje zmian demograficznych

Przemiany ludnościowe mają bezpośrednie przełożenie na lokalną gospodarkę. Brzozów zmaga się z jednym z najwyższych wskaźników bezrobocia w Polsce – aż 19,2% w 2024 roku. To ponad trzykrotnie więcej niż średnia krajowa!

Rynek pracy pełen paradoksów

Paradoksalnie, mimo wysokiego bezrobocia, lokalny rynek pracy cierpi na brak wykwalifikowanych pracowników. Spadek liczby osób w wieku produkcyjnym o 3670 w ciągu ostatnich 10 lat sprawia, że przedsiębiorcy mają trudności ze znalezieniem odpowiednich kandydatów.

Brzozowska gospodarka opiera się głównie na mikroprzedsiębiorstwach – aż 80% firm to jednoosobowe działalności gospodarcze. Dominują tradycyjne sektory: przemysł drzewny (reprezentowany przez firmy „Polikat” i „Polsal”), spożywczy („Gran-Pik”) oraz wydobycie ropy naftowej.

W poszukiwaniu nowego otwarcia

Władze Brzozowa zdają sobie sprawę z powagi sytuacji i podejmują działania mające na celu odwrócenie negatywnych trendów. Jednym z flagowych projektów jest budowa 30-hektarowej podstrefy ekonomicznej, na którą pozyskano dotację w wysokości 16 milionów złotych.

Turystyka szansą na rozwój?

Interesującym kierunkiem rozwoju wydaje się być turystyka. Brzozów może pochwalić się zabytkami wpisanymi na listę UNESCO oraz położeniem na Szlaku Architektury Drewnianej. Wykorzystanie tego potencjału mogłoby przyciągnąć nie tylko turystów, ale i nowych mieszkańców, szukających spokojniejszego trybu życia z dala od wielkomiejskiego zgiełku.

Strategia Rozwoju Gminy na lata 2014-2024 kładzie nacisk na wsparcie przedsiębiorczości i rozwój infrastruktury. Planowane są również szkolenia zawodowe, bony na zasiedlenie oraz programy aktywizujące dla długotrwale bezrobotnych.

Brzozów na tle regionu – wyzwania i szanse

W porównaniu z innymi miastami województwa podkarpackiego, Brzozów wypada niekorzystnie pod względem wskaźników demograficznych i gospodarczych. Podczas gdy Rzeszów utrzymuje stabilną liczbę mieszkańców i dynamicznie rozwija swój rynek pracy, mniejsze ośrodki miejskie, takie jak Brzozów, Przemyśl czy Lubaczów, doświadczają depopulacji.

Jednak w tej trudnej sytuacji można dostrzec również szanse. Mniejsze miasta oferują niższe koszty życia, spokojniejsze otoczenie i potencjał do rozwoju specjalistycznych nisz gospodarczych. W dobie rosnącej popularności pracy zdalnej, Brzozów mógłby przyciągnąć osoby zmęczone życiem w dużych aglomeracjach.

Przyszłość w rękach mieszkańców

Przemiany demograficzne w Brzozowie stanowią poważne wyzwanie dla lokalnej gospodarki. Kurczenie się i starzenie społeczeństwa wpływa na wszystkie aspekty życia miasta – od rynku pracy po usługi publiczne. Jednak przyszłość Brzozowa nie jest jeszcze przesądzona.

Skuteczne wykorzystanie lokalnych zasobów, inwestycje w nowoczesne sektory gospodarki oraz poprawa jakości życia mogą przyciągnąć nowych mieszkańców i zatrzymać odpływ młodych ludzi. Kluczowa będzie również adaptacja do zmieniającej się struktury demograficznej – rozwój usług dla seniorów może stać się nie tylko koniecznością, ale i szansą na utworzenie nowych miejsc pracy.

Brzozów stoi na rozdrożu, ale w rękach jego mieszkańców i władz lokalnych leży potencjał do przekucia demograficznych wyzwań w nowe możliwości rozwoju.